قلب. (حیوان نامشخص) رنگامیزی هما.ئو. تهیه شده در گارگاه فرزاد. توسط خانم سودابه هوشیاری. ۱۳۹۳
در تصویر بالا- راست، منظرۀ میکروسکوپی عضلۀ قلبی دیده میشود. بسیاری از دسته‌های تارهای عضلانی به صورت طولی برش خورده‌اند. همۀ این دسته‌ها، در جایی، به هم اتصال دارند. برخی از این مناطق اتصال در محدودۀ دید ما دیده میشود و برخی خارج از تصویر یا خارج از نمونۀ هستند. در تصویر عروق حاوی گلبولهای قرمز نیز دیده میشود. قلب نیاز فراوانی به اکسیژن دارد و وجود عروق خونی فراوان، انعکاسی از این نیاز است. گلبولهای قرمز در جای جای سطح بافت به فراوانی دیده میشوند. بسیاری از هسته‌های کشیده مربوط به تارهای عضلانی هستند اما برخی نیز مربوط به سلولهای فیبروبلاست بافت پیوندی هستند که در میان سلولهای عضلانی دیده میشوند. هسته‌های سلولهای اندوتلیال و سلولهای بافت پیوندی نیز در این میان قابل مشاهده هستند، اما پررنگتر از هستۀ سلولهای عضلانی هستند.
در پایین قسمتی از تصویر بالا- راست که در آن مشخص شده دیده میشود. قرصه‌های بینابینی به وسیلۀ پیکان سفید مشخص شده. حالت پلکانی قرصه در این تصویر کاملا واضح است. قرصۀ بینابینی همیشه به یک شکل دیده نمی‌شود. گاهی کمرنگتر از محیط اطراف و گاهی تیره‌تر نمایان میشود. برای دیدن این قرصه‌ها، ممکن است لازم باشد که نور میکروسکوپ را کم کرد، یا عدسی کوندانسور را از نمونه دور کرد. بازی کردن با پیچ میکروی میکروسکوپ نیز کمک می‌کند.
هستۀ این سلول‌ها بیضی و کشیده هستند که نویسندگان آن را به سیگار برگ تشبیه کرده‌اند. این هسته‌ها از هستۀ سلولهای غیر عضلانی که در اطراف استقرار دارند کمرنگ تر هستند. در نیمۀ چپ تصویر پایینی، یک هسته که کاملاً شبیه به سیگار برگ است را میبینید.
در این تصویر خطوط عمود بر محور تارهای عضلانی نیز به خوبی دیده میشود، اما تخطیط در عضلۀ قلبی به اندازۀ تخطیط عضلۀ اسکلتی منظم نیست. به قطع شدن این خطوط دربالا و پایین هستۀ سلول توجه کنید. میوفیبریلها در اطراف هسته وجود ندارند، این واقعیت موجب میشود که اطراف هسته، کمرنگتر دیده شود اما آنچه در بالا می‌بینیم بیشتر نتیجۀ روند تولید بافت و یک آرتفکت تلقی میشود؛ این مقدار فاصله بین میوفیبریلها و هسته در حالت زنده وجود ندارد. اما فقدان میوفیبریلها در طرفین چپ و راست هسته نیز دیده میشود. این نبود میوفیبریلها و قطع شدن خطوط، در حالت طبیعی نیز وجود دارد. با دقت بیشتر در دو طرف این هسته خواهیم دید که در سمت چپ و راست هسته، ماده‌ای وجود دارد که مسلّماً میوفیبریل نیست، زیرا خطوط عمودی در این قسمت وجود ندارد. رنگ این ماده نیز با رنگ میوفیبریل متفاوت است و متمایل به قهوه‌ای است. این ماده، لیپوفوشین است که در سلولهای مختلف و خصوصاً در بافت عضلانی قلبی دیده میشود و نتیجۀ طبیعی متابولیسم اسیدهای چرب است. قاعدتاً در همین منطقه میباید میتوکندری فراوانی هم باشد که با میکروسکوپ نوری قابل مشاهده نیستند.
قسمت دیگری از تصویر بالا- راست که به وسیلۀ یک مستطیل عمودی مشخص شده با بزرگنمایی زیاد در سمت چپ نشان داده شده است. در این تصویر نیز قرصۀ بینابینی با حالت پلکانی دیده میشود.