بازتاب زانو – شکل ۱

kneejerk-fig1-fair

شکل۱-  بازتاب زانو؛ کشش تارهای عضلانی به عنوان محرک، یک مدار سادۀ نورونی را به کار می‌اندازد که نتیجۀ آن یک پاسخ حرکتی است.

۱) ضربه به تاندونِ زیر کشکک زانو موجب کشیدگی تاندونِ عضلۀ چهارسر می‌شود و آن کشش به اندام‌های حساس به کششِ تعبیه شده در میان تارهای عضلانی، موسوم به دوک عضلانی منتقل می­شود. تحریک این دوک موجب ایجاد پتانسیل عمل در تار عصبیِ آورانی می‌شود که به این اندام حسی متصل است. ۲) پیام عصبی از طریق این تار عصبی به سوی نخاع، حرکت می‌کند. ۳) این تار عصبی در واقع، آکسونِ یک نورونِ شبه تک قطبی (تک قطبی کاذب) است که جسم سلولیِ بزرگِ آن در گانگلیونِ ریشۀ خلفی استقرار دارد. پالس عصبی از طریق این آکسون راه خود را از طریق ریشۀ خلفی و ریشک­های خلفی به شاخ خلفیِ نخاع به داخل مادۀ خاکستریِ نخاع ادامه می‌دهد. ۴) جسم سلولی نورون‌های حرکتی (وابران) در شاخ قدامی نخاع استقرار دارند. شاخه‌های آکسونِ نورونِ حسی، یک سیناپسِ تحریکی با یک نورون حرکتی (نورون قرمز) برقرار می‌کند. همچنین از طریق یک نورونِ واسطۀ بازدارنده یک سیناپس کاهنده با نورونِ حرکتیِ دیگر (نورونِ آبی رنگ) برقرار می‌کند. ۵) نورونِ حرکتیِ تحریکی از شاخ قدامی، ریشک‌های قدامی و عصب نخاعی به عضلۀ چهارسر پیام تحریک صادر می‌کند که منجر به انقباض این عضله خواهد شد. نورونی که از تحریک بازداشته شده است از همین طریق به عضلات جمع کنندۀ زانو می‌رود و مانع هر گونه تحریکی در این عضلات می‌شود. ۶) تحریک عضلۀ چهار سر که یک اکستانسور (بازکننده) قویِ زانو است، منقبض می‌شود و انقباض آن منجر به کشیده شدنِ استخوان ساق پا و بالا آمدنِ ناگهانیِ ساق می‌شود. همزمان، پیامِ منعِ انقباض عضلات فلکسور (خم کننده) زانو، این عضلات را شل نگه می‌دارد و عمل اکستانسیون (باز شدن) زانو را تسهیل و تثبیت می‌کند.


Comments

بازتاب زانو – شکل ۱ — ۱ دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *